Nắng nóng kéo dài ảnh hưởng không nhỏ đến sự sinh trưởng của tôm nuôi. Người nuôi tôm mùa nắng nóng cần hiểu rõ những tác động này và nắm được giải pháp nuôi tôm phòng tránh thích hợp.
Nhiệt độ thích hợp với tôm thẻ chân trắng
Bà con mới bước vào lĩnh vực nuôi tôm cần nắm rõ giống tôm của mình phù hợp với môi trường như thế nào, nhiệt độ bao nhiêu để có cách quản lý phù hợp.
Tôm thẻ chân trắng sinh trưởng tốt ở bao nhiêu độ?
Tôm thẻ chân trắng sinh trưởng và phát triển tốt nhất ở môi trường nước có nhiệt độ dao động từ 26 – 32 độ C.
Khi nhiệt độ tăng cao hơn 32 độ C, tôm sẽ có dấu hiệu bị sốc môi trường. Biểu hiện dễ thấy nhất là tôm bỏ ăn, bơi xuống tầng đáy, nằm yên và vùi mình trong tầng đáy để trốn nóng.
Những ảnh hưởng của nắng nóng đến ao tôm
Mùa nắng nóng kéo dài, nhiệt độ tăng cao sẽ làm quá trình hô hấp của tôm tăng lên. Cùng với đó, các phản ứng sinh hóa trong nước cũng tăng, đòi hỏi nhiều oxy. Từ đó gây nên tình trạng ao thiếu oxy vào ban đêm.
Khi nhiệt độ tăng cao, hàm lượng oxy hòa tan từ không khí vào nước giảm, khiến cho quá trình phân hủy mùn bã hữu cơ tăng lên, điều này không chỉ tiêu tốn oxy hòa tan mà còn sinh ra nhiều loại khí độc như: H2S, NH3, NO2, CO2,…
Tôm bị sốc nhiệt độ sẽ bơi xuống tầng đáy tránh nóng, vùi mình trong lớp bùn đáy nên nguy cơ nhiễm khí độc và vi khuẩn gây bệnh rất cao.
Bên cạnh đó, trời nắng nóng còn tạo điều kiện cho tảo trong ao phát triển mạnh, nhất là tảo lam, tảo giáp,…
Trong quá trình sinh trưởng các loài tảo này sẽ tiết ra nhiều loại độc tố gây hại cho tôm. Sau khoảng 7 – 10 ngày, tảo chết đi gây ra hiện tượng tảo tàn làm giảm oxy trong nước, biến động pH và làm thối nước do khí độc tích tụ. Từ đó khiến cho tôm chết hàng loạt.
Tổng hợp một số bệnh thường gặp ở tôm trong mùa nắng nóng:
- Bệnh đục cơ: khi trời nắng nóng, bà con thường bật/tắt quạt đột ngột, kết hợp kiểm tra tôm thường xuyên bằng nhá hoặc vó có thể làm tôm bị đục cơ.
- Bệnh EMS – bệnh tôm chết sớm: thời tiết nắng nóng kéo dài, nhiệt độ tăng cao làm các yếu tố môi trường trong ao thay đổi, tạo điều kiện cho các vi khuẩn có hại phát triển, đặc biệt là vi khuẩn gây bệnh EMS.
- Bệnh phân trắng: ao nuôi mật độ cao hoặc ít thay nước khi gặp nhiệt độ cao sẽ trở nên giàu chất dinh dưỡng hơn, tạo điều kiện cho tảo sinh sôi (tảo lam, tảo giáp,…), tôm ăn phải các loại tảo này sẽ có hiện tượng đi phân trắng do chất độc trong tảo phá vỡ tế bào thành ruột của tôm.
Giải pháp tránh nóng cho tôm thẻ chân trắng
Dưới đây là một số giải tránh nóng cho tôm thẻ chân trắng, bà con có thể áp dụng ngay cho trang trại nuôi của mình:
Ao nuôi
Trước khi bắt đầu một vụ nuôi mới, bà con cần chuẩn bị ao nuôi theo đúng quy trình gồm các bước:
- Tẩy dọn
- Diệt tạp
- Phơi đáy
- Khử trùng đáy
- Gia cố bờ ao
Đáy ao cần được nạo vét sạch lớp bùn cặn đọng của những vụ nuôi trước. Sau đó bà con tiến hành san phẳng hoặc lót bạt dưới đáy ao, gia cố bờ ao chắc chắn để ngăn nước bị rò rỉ.
Xử lý đáy ao bằng cách rải vôi, sát trùng và phơi đáy.
Để quản lý nước ao nuôi hiệu quả, bà con cần thiết kế ao lắng đúng chuẩn (độ sâu lớn khoảng từ 2 – 3m) để xử lý nước cấp và diệt tạp trước khi đưa vào ao nuôi.
Bên cạnh đó, ao lắng cũng chính là nguồn nước dự trữ để cấp vào ao nuôi khi mực nước trong ao bị cạn bớt trong mùa nắng nóng. Một hệ thống trang trại nuôi tôm tiêu chuẩn sẽ được thiết kế như sau:
- Ao lắng và ao xử lý chiếm khoảng 60% diện tích toàn hệ thống.
- Ao nuôi chiếm 40% diện tích còn lại.
Bà con đừng quên lắp đặt hệ thống quạt khí phù hợp trong ao nuôi mùa nắng nóng để cung cấp đủ lượng oxy hòa tan cho tầng đáy ao, hoạt động của các quạt khí cũng sẽ giúp ngăn sự phân tầng nhiệt độ trong ao tôm.
Ngoài ra, nên chuẩn bị sẵn máy bơm nước để sử dụng khi cần.
Nguồn nước
Trước khi cấp nước vào ao nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh, cần diệt khuẩn nguồn nước, lọc qua nhiều lớp túi bằng vải dày để hạn chế tối đa mầm bệnh xâm nhập vào ao.
Duy trì mực nước trong ao từ 1.2 – 1.5m trở lên. Mực nước này giúp môi trường ít biến động, hạn chế những rủi ro xảy ra.
Cấp nước vào ao xong, bà con cần kiểm tra thường xuyên những thông số môi trường như nhiệt độ, độ mặn, độ pH, hàm lượng oxy hòa tan,… và theo dõi các hoạt động của tôm để xử lý ngay khi thấy dấu hiệu bất thường.
Thả giống
Thả giống cũng là một việc quan trọng bà con cần lưu ý để tránh tôm nhiễm bệnh trong mùa nắng nóng.
- Chọn con giống khỏe mạnh, xuất xứ rõ ràng, đã qua kiểm dịch không bị nhiễm các mầm bệnh.
- Chọn kích cỡ tôm giống từ Post 12 trở lên.
- Trước khi thả nuôi, tôm giống cần được thả vào trong vèo ương tôm có mái che, nuôi ở mật độ cao (200 – 300 con/m3), sau một tháng mới chuyển tôm ra ngoài.
- Chú ý thả tôm với mật độ phù hợp, mật độ thả tôm thẻ chân trắng lý tưởng là 70 – 80 con/m2.
- Nên chọn thời điểm trời mát để thả giống, tránh gây stress cho tôm.
- Trước khi thả giống, cần gây màu nước cho ao nuôi, hạn chế ánh sáng mặt trời chiếu thẳng xuống đáy vì như vậy sẽ làm nhiệt độ nước tăng cao, thúc đẩy tảo đáy phát triển.
Chăm sóc, quản lý ao nuôi
Sau khi chọn được con giống thích hợp, cải tạo ao nuôi và thả giống xuống ao với mật độ hợp lý, bà con cần chú ý chăm sóc, quản lý ao suốt mùa vụ để xử lý kịp thời khi có bất thường.
Quản lý thức ăn cho tôm
Trời nắng nóng kéo dài làm sức ăn của tôm cũng giảm, vì vậy trong mùa nóng bà con cần hết sức lưu ý liều lượng thức ăn cho tôm.
- Nên cân đối lượng thức ăn thả xuống cho tôm, chỉ nên cho ăn khoảng 70 – 80% lượng thức ăn thường ngày để tránh tình trạng thức ăn dư thừa và tồn đọng trong ao.
- Tăng lượng thức ăn lên trong cữ ăn lúc trời mát.
- Canh nhá thường xuyên để kiểm soát, điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp.
- Lắp đặt máy quạt nước đúng vị trí và quy cách để tập trung các chất cặn bã lại khi vận hành.
Quản lý các yếu tố môi trường
- Nhiệt độ: khi nhiệt độ tăng cao trên 32 độ C, cần giảm thức ăn, bổ sung vitamin C vào trong thức ăn và tăng thời gian chạy quạt nước. Đồng thời nên mua màn lưới đen căng phía trên mặt ao nhằm hạn chế bức xạ của ánh sáng mặt trời.
- Độ pH: cần duy trì độ pH trong khoảng 7,5 – 8,5.
- Khi pH tăng cao: do tảo lam và tảo lục gây ra, lúc này cần thay nước, dùng vi sinh xử lý tảo và ổn định môi trường ao nuôi.
- Khi pH xuống thấp: có thể do phèn từ nền đáy và bờ ao, cần tiến hành thay nước, xử lý đáy ao và sử dụng men vi sinh chuyên xử lý để ổn định độ pH trong ao nuôi.
- Độ mặn: duy trì độ mặn thích hợp trong khoảng 8- 20‰. Trời nắng nóng kéo dài, nước ao bốc hơi kéo theo độ mặn của ao tăng cao gây ảnh hưởng tới sự phát triển của tôm.Vì vậy, cần tăng lượng nước cấp vào ao nuôi: cấp khoảng 10 – 15% lượng nước sẵn có trong ao, cấp lúc trời mát, tốt nhất là sau 7 giờ tối. Kết hợp sử dụng chế phẩm sinh học định kỳ để ổn định môi trường ao nuôi.
- Khí độc: trong mùa nắng nóng, từ khoảng 2 – 4 giờ chiều lượng khí độc như NH3 sẽ dễ tăng cao làm tôm bị stress. Để quản lý hàm lượng khí độc trong ao, cần định kỳ sử dụng men vi sinh chuyên xử lý khí độc.
Có thể thấy, trong mùa nắng nóng, bên cạnh việc thực hiện các công tác thủ công để đảm bảo môi trường nước phù hợp cho tôm như tăng cường sục khí, chạy quạt, xi phông nền đáy ao, còn một điều bà con không thể bỏ qua chính là bổ sung men vi sinh định kỳ.
Các chế phẩm sinh học chuyên dùng cho thủy sản này không chỉ đem tới hiệu quả xử lý nhanh, hiệu quả mà còn mang tính bền vững, an toàn cho tôm nuôi lẫn người sử dụng.
Các giải pháp nuôi tôm mùa nắng đặc biệt cho giống tôm thẻ chân trắng như trên sẽ góp phần tích cực hơn đến hiệu quả của vụ mùa. Ngoài ra bà con cũng có thể tham khảm các phần mềm công nghệ để hỗ trợ để có nhiều phương thức hơn trong việc nuôi tôm và quản lý.
Tham khảo: microbelift.vn,tomvang.com
